Pasek dla każdego! Albo i nie…

Bo przecież każdy jest w czymś dobry. Może ten chłopiec jest życzliwy i koleżeński, a tamta dziewczynka kreatywnie rysuje? To dziecko jest odważne, a inne ciekawe świata? Tamto dba o zieleń, a jeszcze inne ma ciekawą pasję? Nie przyznajemy za to ocen, a przecież właśnie to warto zauważyć. To znaczy, tak mi się wydawało. Bo w sieci znalazłam sporo głosów sprzeciwu. Bo jasne, jasne, fajnie jest docenić wszystkie dzieci, ale co z tymi, które mają prawdziwy pasek? Dlaczego mamy im zabierać to wyróżnienie? Co wtedy z ich motywacją?

Motywacja zewnętrzna i wewnętrzna

Opowiem Wam coś o motywacji. Wyróżniamy zewnętrzną i wewnętrzną. Zewnętrzna jest motywacją narzuconą, kiedy robimy coś np. dla nagrody, oceny, pod czyimś naciskiem lub presją. Wewnętrzna motywacja nie wymaga nacisku ani nagrody. Doświadczamy jej, kiedy chcemy podejmować jakieś działania sami z siebie, dla własnej przyjemności, płynącej z samej czynności. Dzieje się tak wtedy, kiedy czytamy pasjonującą książkę, rozwijamy pasję, dowiadujemy się czegoś, co nas interesuje. Wykonujemy tą czynność, bo sami tego chcemy, a jej wykonywanie jest dla nas przyjemne, relaksujące, satysfakcjonujące. Nie potrzebujemy do niej nagrody, czy oceny. Mało tego, nagradzanie lubianych przez nas czynności może motywację wewnętrzną osłabić. Zamiast czerpać radość z samej aktywności, zaczynamy szukać w niej korzyści. Tracimy z oczu pasję, a nasza percepcja przenosi się na szeroko pojętą nagrodę (lub uniknięcie kary).

System kar i nagród

I to właśnie dzieje się w naszych szkołach. System, często niestety przy pomocy rodziców, produkuje całą rzeszę dzieci ślepo dążących do nagrody. Wierzących, że potrzebują dobrych ocen, że to właśnie one określają ich wartość. Jednocześnie nie wiedzących nic o sobie. Uczniów nie uczy się, jak poznać swoje mocne strony i rozwijać pasje. Nie wiedzą jak dostrzec ograniczenia i sobie z nimi radzić. Zamiast budować poczucie własnej wartości, uczymy wartościować siebie nawzajem ocenami, paskami i odznaczeniami. Dlatego na pytania o to, co jeśli piątkowi i szóstkowi uczniowie stracą motywację w postaci paska, odpowiadam, że… marzy mi się, żeby tak było. Marzy mi się, żebyśmy zaczęli dostrzegać uczniów, ich pasje, predyspozycje i marzenia, zamiast napędzać wyczerpujący wyścig szczurów. Marzy mi się, żeby każdy uczeń wiedział, że nikt nie jest dobry we wszystkim i to jest ok. I że każdy z nas jest wartościowy, tak po prostu, z wszystkimi zdolnościami i ograniczeniami. I żadna ocena czy pasek tego nie zmieniają. I na koniec, marzy mi się, żeby każdy uczeń, kiedy dorośnie potrafił znaleźć pracę, zgodną z jego predyspozycjami, upodobaniami. Taką, w której każdego dnia będzie napędzać go wewnętrza motywacja, a nie tylko płaca, kredyt na głowie i to, że ‘coś trzeba w życiu robić’. Dziękuję za Twoje odwiedziny na stronie! Chcesz być na bieżąco? Polub mój profil na Facebooku lub Instagramie i nie przegap żadnego wpisu!